De Weg van Machado

Vandaag is het precies 71 jaar geleden dat de Spaanse poëet Antonio Machado naar zijn laatste rustplaats werd gebracht in het kleine kustplaatsje Colllioure in de Franse streek van Languedoc-Roussillon. Een van de grootste Spaanse dichters verstopt in een dorpje dat zich nu verkoopt als badplaats onder de zon en aan zee. Maar toen Machado daar aankwam, scheen de zon niet. Samen met duizenden republikeinen (let op de Spaanse republikeinse vlag op zijn graf op de foto) was Machado in 1939 op de vlucht voor de soldaten van Franco. Met zijn familie vond hij onderdak in het hotel Bougnol-Quintana in Collioure, tegenwoordig gesloten, maar er zijn plannen om het in te richten als museum voor Machado. De kamer waar hij op 22 februari aan een longontsteking overleed, zou nog bijna helemaal intact zijn.

 Nooit heeft Machado de brief gezien, waarin de universiteit van Cambridge hem een baan aanbood bij het rectoraat. Een dag na de begrafenis kwam de brief aan. De brief werd vorige week voor het eerst openbaar gemaakt door de oprichtster van de stichting Antonio Machado de Collioure tijdens de Week van Machado in Baeza.

 

In Nederland is Machado niet eens zo heel bekend. Wij kennen vooral Federico García Lorca, wiens leven opvallende parallellen vertoont met dat van Machado. Beide dichters werden in Andalusië geboren. Machado in Sevilla en Lorca in Fuente Vaqueros, bij Granada. En beiden vonden de dood in de Spaanse burgeroorlog. Lorca werd opgepakt en geëxecuteerd in 1936. Zijn lichaam verdween in een massagraf, waar nu naar wordt gezocht. Als eerbetoon aan Lorca, wijdde Machado een gedicht aan hem, Een Misdaad in Granada.

 

Maar het beroemdste gedicht van Machado is Caminante, vooral bekend bij pelgrims die naar Santiago afreizen. Het gedicht is in Spanje ook heel populair bij huwelijksinzegeningen. Hieronder dat gedicht, met de vertaling en foto’s van een beroemde camino, de Weg naar Santiago.  

 

Caminante, son tus huellas
el camino y nada más;
Caminante, no hay camino,
se hace camino al andar

Al andar se hace el camino,
y al volver la vista atrás
se ve la senda que nunca
se ha de volver a pisar.
Caminante no hay camino
sino estelas en la mar

 

Wandelaar, je sporen
zijn de weg, en zij alleen;
wandelaar, er is geen weg,
de weg ontstaat in het gaan

Gaandeweg ontstaat de weg,
en als je omkijkt
zie je het pad dat nooit meer betreden zal worden.
Wandelaar, er is geen weg,
slechts een kielzog in de zee

Etiquetas: Antonio Machado, pelgrims, Santiago de Compostela